Grote Routepaden vzw is in Vlaanderen ontstaan in september 1977 naar het voorbeeld van de Franse en Waalse GR (Grande Randonnée).
Reeds in 1947 begon men in France een net van lange afstandswandelpaden uit te bouwen, dat steunde op een uniforme bewegwijzering doorheen het hele land, nl. wit-rode tekens. In 1959 staken in Wallonië enkele enthousiaste wandelaars uit het Luikse de hoofden bij elkaar om de GR 5 door te trekken over Belgisch grondgebied. Meteen was het startsein gegeven voor de heropbouw van een net van wandelpaden dat na de Tweede Wereldoorlog erg in verval was geraakt.
In 1964 werd dit pioniersgroepje 'officieel' Comité National Belge des Sentiers de Grande Randonnée (CNBSGR), hoewel de werking toen nog vooral in de Ardennen lag.
In 1969 werd dit Comité (eigenlijk een vriendenkring) omgevormd tot een vzw. Twee Vlaamse verenigingen traden toen als medestichters op, nl. ATB De Natuurvrienden en de Vlaamse Jeugdherbergcentrale (VJH). Bij de Vlaamse jeugdherbergen was er immers al langer een cel toeristische paden actief en dus voldoende interesse om de schouders te zetten onder dit project.
De VJH trad vanaf dan op als Nederlandstalig Secretariaat voor de vzw CNBSGR en besliste om in Vlaanderen de naam Grote Routepaden te gebruiken voor zijn werkgroep, om de kenletters GR (zoals in Frankrijk en Wallonië) te behouden. Op dat moment was binnen de VJH al een fietspad van Bergen-op-Zoom naar de Kempen (Bokrijk) gecreëerd, met Hubert Yseboodt als bezieler van dit project. Dit fietspad werd als laatste stuk aan de GR 5 geschakeld door het te verlengen naar Moelingen. Lange afstandswandelpaden in Vlaanderen zag men bij de VJH toen nog niet zitten omwille van het sterk verkavelde en verstedelijkte landschap.
Door de groeiende belangstelling rond wandelen en fietsen in de jaren ’70, kreeg het idee vorm om ook in Vlaanderen een netwerk van langeafstandswandelwegen op te starten.
Het eerste GR-wandelpad in Vlaanderen werd (begin jaren '70, vanuit Deurne door de Antwerpse kempen richting Diest) uitgetekend en bewegwijzerd door de Reisclub van Antwerpse Postagenten (R.A.P.) en pas later overgenomen door VJH als deel van het GR5-wandelpad.
Het Nederlandstalig Secretariaat voor GR binnen VJH was intussen uitgegroeid tot een volwaardige Vlaamse kern naast de Waalse en richtte zich ook op het Nederlandse publiek. Ze verspreidden gidsen, wandelkaarten en informatie over het hele netwerk, verzorgden eigen publicaties, onderhielden nationale en internationale contacten, voerden een eigen administratie, enz.
In 1976 kwamen de Vlaamse Grote Routepaden in een stroomversnelling. Dat jaar startte de VJH met de publicatie van een eigen tijdschrift GR-berichten, werden de eerste zondagse bustochten georganiseerd en kregen de eerste GR-wandelpaden in Vlaanderen stilaan vorm, waaronder de GR 5 als variante op het fietspad. De jongerenwerking van de Rotary Club Geel pikten dit fenomeen op en zij ontwikkelden een GR-pad tussen Valkenswaard en Diest. Dit pad kreeg het nummer GR 561 en de naam Dommel – Nete – Demer. Deze GR werd officieel ingewandeld in maart 1977 en werd op 10 september 1977 tijdens de stichtingceremonie van de vereniging in het Limburgse Lanaken overgedragen aan GR.
Grote Routepaden was nu een zelfstandige vzw, onder de vleugels van en met de steun van de VJH. De R.A.P. en de Rotary Club van Geel, die beide de eerste (delen van) wandelpaden op Vlaams grondgebied hadden gerealiseerd, traden toe als stichtende leden (naast verschillende andere verenigingen en instanties). Dat jaar nam Grote Routepaden ook voor het eerst deel aan de Europese wandelconferentie en trad de vzw toe tot deze internationale wandelvereniging. Hubert Yseboodt was de eerste voorzitter van Grote Routepaden en is later ook voorzitter van de Europese wandelfederatie geworden.
Daarna ging het snel. Het netwerk langeafstandswandelpaden groeide zéér snel en breidde verder uit over het gehele Vlaamse grondgebied. Ondertussen was Gie Beirnaert voorzitter, hij zou die functie 27 jaar lang uitoefenen (van 1992 tot 2019). Het ene na het andere pad werd ingehuldigd en van al die routes werden topogidsen gemaakt. Vandaag telt het Vlaamse GR-netwerk bijna 4.000 km permanent en uniform bewegwijzerde wandelroutes. In de loop van de voorbije decennia werd het wandelnetwerk continu aangepast in functie van infrastructuuringrepen maar ook positieve ontwikkelingen zoals het openstellen van trage wegen, militaire domeinen, nieuwe natuurgebieden, … creëerden heel wat opportuniteiten tot verbetering van de bestaande GR-paden.
Begin de jaren 90 borrelde ook de belangstelling voor het langeafstandsfietsen op, gestimuleerd door de ontwikkeling van nieuw fietsmateriaal en -kledij. De vraag naar een vergelijkbaar netwerk voor fietsen over lange afstand drong zich op. Zo ontstond een geel-blauw bewegwijzerd LF-netwerk. Begin 21ste eeuw bundelden we onze krachten met die van Toerisme Vlaanderen ter promotie van de Vlaanderen Fietsroute en evolueerden we naar het huidig Vlaamse LF-netwerk: 10 routes, samen goed voor ruim 1.500 km fietsplezier en volledig bewegwijzerd met metalen bordjes. Deze situatie wordt momenteel onder de loep genomen in relatie tot de gewijzigde behoeften van de fietser.
Al die tijd hield ons tijdschrift het wandel- en fietspubliek op de hoogte van onze eigen initiatieven maar ook (ver) buiten onze grenzen. De titel evolueerde van GR-Berichten, naar GR Wandelen, Recreatief Wandelen en Recreatief Fietsen naar het huidige Op Weg. Een hedendaags ‘down-to-earth’ tijdschrift met ruim 6.000 abonnees.
Na 4 decennia is de organisatie levendiger dan ooit. In 2019 nam Rik Röttger de fakkel over van Gie Beirnaert als voorzitter. De belangstelling en het aantal leden blijft groeien, geïnspireerd door de positieve inzet van ruim 240 vrijwillige medewerkers die op elk werkingsvlak binnen de vereniging hun enthousiasme continu overdragen. Zij vormen het kloppende hart van onze organisatie.
Met dank aan Gerda De Gheselle voor haar waardevolle input.
In 2014 werd Hubert Yseboodt geïnterviewd naar aanleiding van 50 jaar Grote Routepaden, het artikel vind je hier.
Ben je lid van Grote Routepaden of heb je al een account? Log dan hier in met je e-mailadres en wachtwoord.
Ontdek hier de voordelen: